Xunta de Galicia
Vostede está aquí:

A xestión financeira

 

A mala xestión non se arranxa cun crédito. No canto de solucionar o problema agrandámolo, especialmente se non temos unha idea clara de como saír da situación.

1.- Consideracións xerais

2.- A xestión do circulante

A.2.1.-Que é o Circulante?

A.2.2.-O fondo de manobra

A.2.3.-O limiar de rendibilidade

3.- A xestión de tesouraría

4.- Os cocientes financeiros

A.4.1.-os estados financeiros

A.4.2.-cocientes de liquidez

A.4.3.-cocientes de solvencia

A.4.4.-cocientes de rendibilidade

1. CONSIDERACIÓNS XERAIS

Desde o punto de vista económico financeiro, unha empresa pode ter dous tipos de problemas que poden abocala ao peche. Estes dous problemas, que non teñen porque darse conxuntamente, son a falta de viabilidade e a falta de liquidez.

  • A falta de viabilidade prodúcese cando os gastos superan os ingresos de maneira permanente. Isto quere dicir que a empresa ten perdas, o que provoca unha situación difícil de manter a medio prazo.
  • A falta de liquidez prodúcese cando os pagamentos superan os cobros nun tempo determinado, resultando insuficiente o financiamento inxectado na empresa e sendo necesario acudir a novo financiamento para responder as obrigas de pagamentos pendentes. Ademais, a falta de liquidez é un problema que pode afectar ao curto prazo e que pode obrigar a pechar a empresa (se se corta a “billa financeira”) sen poder chegar a saber se a empresa é viable economicamente, ou mesmo sendo esta viable.

 

Ante un problema de financiamento, antes de acudir a buscar recursos alleos, é fundamental ter claro que realmente se ten un problema de circulante ocasional, (LIQUIDEZ) e que o negocio conserva o equilibrio económico (VIABILIDADE). “É moi importante que o empresario entenda que pode gozar dun equilibrio económico e non ter diñeiro. O equilibrio económico é a existencia dun resultado positivo na diferenza de ingresos e gastos; distinto ao equilibrio financeiro, que sería a capacidade para facer fronte aos compromisos financeiros nun determinado prazo. Se existe unha situación de equilibrio económico que poida sosterse no tempo, o empresario non debe sentir ningún temor á hora de buscar financiamento para manter a súa actividade”.

Por outra banda, solicitar créditos tamén implica maior nivel de endebedamento. Até que punto podemos endebedarnos sen pór en perigo a continuidade do negocio? O límite da débeda debe estar sempre supeditado á existencia dun fondo de manobra positivo e suficiente (o resultado de restar ao activo circulante o pasivo circulante) e en que os capitais permanentes (os fondos propios máis as débedas a longo prazo) sexan maiores que o activo fixo.

Tampouco está demais ter en conta que o financiamento bancario non é a única solución. Convén pensar en alternativas como ampliar as datas de vencemento dos créditos e os prazos de pagamento a provedores, ou ben acudir ao financiamento propio”.

 

Todo o anterior remítenos á necesidade de implementar unha adecuada xestión financeira a través da utilización de ferramentas de previsión e análise económica que todo empresario debería dominar: a conta de resultados previsional coa análise do punto de equilibrio ou limiar de rendibilidade, o denominado fondo de manobra e o plan de tesouraría previsional ou cash-flow. Estas ferramentas serven para prever e detectar os problemas financeiros do negocio.

 

2. A XESTIÓN DO CIRCULANTE

2.1. QUE É O CIRCULANTE? 

 

Quizais noutros tempos non fose tan relevante o xestionar o circulante dunha empresa, cando o financiamento bancario era abundante e barato, e os criterios de risco eran relaxados. Neste momento, gran parte dos fracasos empresariais non se deben a unha mala xestión da esencia do negocio. O fallo adoita estar na  xestión do circulante e dos investimentos desde a óptica financeira, cando unha empresa xera beneficios, pero pasa por verdadeiras dificultades para afrontar os seus pagamentos a curto prazo.

Na marcha de toda empresa, especialmente as pemes, faise necesario analizar e xestionar adecuadamente o circulante para evitar a falta de liquidez ou unha suspensión de pagamentos, e en definitiva, garantir a súa viabilidade futura.

O circulante dunha empresa engloba as partidas de activo e pasivo que están vinculadas ao “ciclo de explotación” ou ciclo “diñeiro-mercadoría-diñeiro”, que vén ser o tempo que tardamos en recuperar o diñeiro investido na adquisición dos bens que se consomen na actividade produtiva. É o denominado Período Medio de Maduración Un control adecuado deste concepto é vital. Devandito período obtense mediante a suma de distintas subfases ou períodos medios: pagamento a provedores, de almacenamento e/ou transformación, de cobro.

 

Ciclo de maduracion en una empresa comercial

 

Son escasísimas as empresas afortunadas que gozan de períodos medios de maduración negativos, é dicir, que cobran antes que pagan. Por exemplo, os centros comerciais. Pero para a Peme isto non é así, hai un diferencial de tempo que hai que financiar, e en facelo mellor ou peor pode estar a diferenza entre sobrevivir ou non. E trátase dun xogo permanente, xa que, de seu, o incremento de vendas non supón unha mellora do problema. Todo o contrario. Pódeo converter en máis grave.

O ACTIVO CIRCULANTE (AC) (ou Activo corrente ou Activo a curto prazo) componse de:

  • Existencias: Son os activos posuídos para ser vendidos no curso normal da actividade. No caso de comercio comerciante polo miúdo serán basicamente as mercadoría.
  • Realizable: É o saldo dos nosos clientes e debedores por outros conceptos a curto prazo, e que se converterán en dispoñible en menos dun ano.
  • Dispoñible: Representa os activos máis líquidos e inclúe a tesouraría: A caixa, os saldos en bancos e institucións de crédito e, ademais, outros instrumentos financeiros líquidos, é dicir, os investimentos financeiros convertibles en efectivo e que formen parte da política de xestión normal da tesouraría da empresa.

 

O PASIVO CIRCULANTE (PC) (ou Pasivo corrente, ou Pasivo a curto prazo ou Exixible a curto prazo) está formado polas débedas ou obrigacións da empresa que son exixibles nun prazo non maior dun ano.

 

Para entender o concepto de Fondo de Manobra que analizaremos a continuación tamén é necesario definir:

  • ACTIVO NON CORRENTE (ou Activo fixo ou Activo a longo prazo), constituído polas propiedades, bens materiais ou dereitos que no curso normal dos negocios non están destinados á venda
  • PATRIMONIO NETO (ou Neto Patrimonial ou Fondos Propios ou Non Exixible), constituído polo capital da empresa, as súas reservas, as súas fontes de financiamento propias
  • PASIVO NON CORRENTE (ou Pasivo a longo prazo ou Exixible a longo prazo), está formado polas débedas ou obrigas da empresa que son exixibles nun prazo maior dun ano

O Patrimonio Neto e o Pasivo non Corrente forman o que se denominan RECURSOS PERMANENTES

 

2.2.-O FONDO DE MANOBRA

A liquidez é a capacidade que teñen as empresas para atender aos seus compromisos de pagamento a curto prazo descritos anteriormente (PC). En xeral unha empresa terá liquidez a condición de que o activo circulante (AC) sexa maior que o pasivo circulante (PC) ou exixible a curto prazo.

AC>PC

O Fondo de Manobra (FM) ou Capital Circulante (Working Capital) é aquela parte do activo corrente que é financiado polo pasivo non corrente, é dicir, con recursos a longo prazo. Dunha forma coloquial poderiamos definilo como aquel excedente do activo corrente (dispoñible, realizable e existencias) que nos queda despois de facer fronte aos nosos compromisos de pagamento a curto prazo.

Fondo de maniobra

O Fondo de Manobra pódese calcular das seguintes formas:

  • Fondo de Manobra= Activo Corrente – Pasivo Corrente
  • Fondo de Manobra= Recursos Permanentes (Patrimonio Neto  Pasivo non Corrente) – Activo non Corrente

 

CAL É A SÚA INTERPRETACIÓN?

Se o Fondo de Manobra é o que nos queda despois de facer fronte ás nosas débedas e obrigas a curto prazo, sempre ha de ser positivo. Como vemos,cunha simple e rápida ollada a un balance podemos determinar se unha empresa é solvente ou non (no curto prazo). Aínda que habería que deterse un pouquiño máis en realizar unha análise algo máis detallada na estrutura do activo corrente, porque un AC maior que o PC non sempre garante que a empresa estea ben preparada

  • Se o AC é menor que o PC, ou doutra forma, se o noso pasivo corrente fose maior que o activo corrente, significaría que as nosas débedas a curto prazo son maiores que os recursos dos que dispomos para facelas frontes, o cal é perigoso e augura un problema de liquidez. Un fondo de manobra negativo é un dos síntomas ligados a unha potencial suspensión de pagamentos.
  • Se o noso Activo Corrente é igual ao Pasivo Corrente, intuitivamente, poderiamos dicir que a liquidez está asegurada, xa que os nosos activos líquidos son iguais ás débedas a curto. Pero, que pasaría se un (ou varios) dos nosos debedores non nos paga a tempo? Pois que os nosos activos líquidos xa non serán igual ás nosas débedas máis inmediatas, co que non poderías facer fronte a todas elas. En épocas de crise, os clientes tamén padecen o “efecto arrastre” de falta de pagamentos e poden chegar a trasladarnos “o seu problema”
  • Mesmo, aínda que este indicador sexa positivo é dicir que a AC sexa maior que o PC, non hai que confiarse, xa que todas as partidas do activo circulante non son igualmente líquidas (rapidez en transformarse en diñeiro) para facer fronte aos pagamentos inmediatos.

 

A estrutura óptima do Activo Circulante debería ser aquela na que o dispoñible e o realizable sexan (máis ou menos) igual ao pasivo corrente. E isto por que debería ser así? Porque se a maior parte do activo corrente resultasen ser existencias e non se venden (por exemplo, porque hai unha crise económica) resultaría que realmente só poderiamos contar co realizable e co dispoñible, e se ambos sumados son moito menor que as débedas pendentes,  é dicir, non teriamos con que facer fronte aos nosos pagamentos máis inmediatos.

Por tanto, para que un Fondo de Manobra fóra realmente óptimo, ademais de ser positivo debería dispor dun realizable e un dispoñible o suficientemente alto como para poder facer fronte ás débedas a curto prazo. Sen esquecérmonos, que tampouco é conveniente ter “demasiado” diñeiro efectivo, xa que poderiamos estar a perder oportunidades de negocio ou investimento máis rendibles para a nosa empresa.

En definitiva, a “calidade do activo circulante” ten unha gran importancia na xestión de crise no curto prazo. Nunha conxuntura como a actual hai que vixiar a caixa (xestión de tesouraría; previsións de ingresos e pagamentos), non acumular existencias nin dereitos de cobro de clientes en demasía (acelerar a conversión de stocks de existencias en dispoñible para poder afrontar as débedas a curto prazo) e maximizar a tesouraría e as IFT até onde sexa posible

As empresas, e especialmente as pemes polas súas maiores debilidades financeiras e de garantías, deben vixiar moi de preto a xestión do curto prazo e non conformarse con esperar que esta crise sexa pasaxeira e vivir na ilusión dunha recuperación rápida

Finalmente, hai que ter en conta que esta é unha visión moi xenérica do fondo de manobra, evidentemente dependendo da empresa e o sector pode ser conveniente ter un fondo de manobra maior ou menor

2.3.-O LIMIAR DE RENDIBILIDADE

 

Coa conta de resultados previsional podemos analizar a priori se, segundo a estimación de vendas prevista, a empresa será viable ou non.

O punto de equilibrio ou limiar de rendibilidade permítenos facer a pregunta á inversa: Canto deberiamos facturar como mínimo para que a empresa comece a ser viable? O punto morto, que así se denomina tamén, é aquela cantidade de ingresos que xera unha marxe de contribución (porcentaxe sobre vendas) igual á contía de custos fixos. Por encima da devandita cantidade obtéñense uns ingresos que, unha vez absorbidos os custos fixos, proporcionan beneficios e por baixo da mesma proporcionan perdas. É a cifra de vendas que cobre os custos variables asociados e o total dos custos fixos onde o beneficio é cero.

Para facer esta análise é conveniente diferenciar os gastos da empresa entre fixos e variables.

O mantemento da actividade dunha empresa xera un conxunto de custos, que se dividen en

  • CUSTOS VARIABLES, que son directamente proporcionais á produción ou a venda. Por exemplo se nos dedicamos á venda de roupa a compra desa roupa será variable, xa que conforme imos vendendo máis, iremos repondo máis xénero e por tanto gastando máis en compras. Tamén se poden incluír outros gastos como v.g. os de mercadotecnia se van asociados ás vendas (Vg. descontos, promociones tipo 2x1…)
  • CUSTOS FIXOS que, como o seu nome indica, son aqueles independentes do nivel de vendas e prodúcense periodicamente Dada unha estrutura produtiva determinada, non varían. Por exemplo o custo do aluguer será o mesmo vendamos máis ou menos, abramos ou non o comercio  Xeralmente consideraremos como fixos:
  • Arrendamentos: Aluguer de local e, se existen, gastos de leasing ou renting dalgúns elementos do inmobilizado.
  • Comunicación: Custo das accións previstas de comunicación, campañas de promoción non vinculadas directamente ás vendas…
  • Transportes: Tense en conta no caso de empresas que teñan entre as súas políticas a de distribución do produto á clientela.
  • Servizos de profesionais independentes: Normalmente recóllense aquí os gastos de xestoría ou asesorías externas.
  • Material de oficina: Gastos en consumibles de oficina.
  • Reparacións e mantemento: Do local e instalacións.
  • Man de obra  Inclúe os custos dos salarios brutos e da Seguridade Social a cargo da empresa das persoas no persoal do establecemento, incluíndo ao propietario/a
  • Subministracións: Gastos de luz, auga, teléfono, gas, etc.
  • Taxas: Inclúe todos os tributos e taxas da actividade, como o IAE, licenza de apertura, taxas municipais, etc.
  • Amortizacións: A amortización é o custo pola perda de valor dos elementos do inmobilizado, susceptibles de ser amortizados. Para iso existen unhas táboas que determinan as porcentaxes máximas que as empresas poden desgravarse á hora de calcular os impostos. Tamén se recollen aquí as amortizacións dos gastos de establecemento, cuxo prazo máximo é de cinco anos.
  • Gastos financeiros: Recolle os intereses do financiamento externo, incluídos os gastos de negociación ou apertura que poidan existir.
  • Impostos: Dependendo do tipo de fiscalidade ao que estea sometida a empresa recollerase o Imposto de Sociedades (para as sociedades de carácter mercantil) ou o Imposto da Renda (IRPF).
  • Outros gastos: Detalla aqueloutros gastos necesarios para a actividade que non se poidan encadrar nos puntos anteriores.

 

Exemplo de cálculo do punto de equilibrio ou limiar de rendibilidade

 

Como xa dixemos, o Punto de Equilibrio dunha empresa (Limiar de rendibilidade) defínese como a cifra de vendas que xera beneficio 0 e a partir da cal comeza a ser viable. Tamén o podemos definir como a cifra de vendas que cobre os gastos variables e o total de gastos fixos (custo total).

 

Punto de equilibrio

 

Vexámolo como se calcula cun EXEMPLO

Se é o prezo medio de venda

Se consideramos Cf como os custos fixos, sen relación coas unidades vendidas

Se consideramos  Cv como o  custo variable unitario (V) que é a suma dos custos de l adquisición do produto, máis comisións e outros que se producen con cada nova venda, por exemplo o custo do produto ou servizo, as comisións, os agasallos promocionais, embalaxes, etc.

 

Temos que

a) Limiar de Rendibilidade en termos de unidades a vender vén dado por:

Formula umbral rentabilidad en terminos de unidades

b) Limiar de Rendibilidade en termos de importe en euros a facturar vén dado por:

Formula umbral de rentabilidad en terminos de importe en euros

 Supoñamos unha cadea de tendas para vendas de calzado. As tendas venden dez estilos diferentes de zapatos para home relativamente baratos, con custos de compra e prezos de venda moi similares polo que podemos utilizar valores medios. Está a valorarse se resulta conveniente abrir outra tenda, que tería as seguintes relacións de custos e ingresos por par de zapatos:

 

Prezo medio de venda 30,00 €

Custo dos zapatos 19,50 €

Comisións sobre vendas 1,50 €

Custos fixos anuais:

  •  Aluguer 60.000,00 €
  • Soldos 200.000,00 €
  • Publicidade 80.000,00 €
  • Outros custos fixos 20.000,00 €

 

Se aplicamos

a)      LR=  360.000,00 €/ (30,00 € - 21,00 €) = 40.000 unidades

b)     LR = 360.000,00 €/ (1-21,00 € /30,00 €) = 1.200.000 euros, que o corrobora o feito de que 40.000 x 30,00 € = 1.200.000 €

Vantaxes do punto de equilibrio ou limiar de rendibilidade 

 

  • Ofrece información sobre os efectos derivados das variacións nos volumes de produción ou vendas.
  • Proporciona unha visión clara dos efectos do aumento dos custos fixos.
  • Serve para determinar o cambio nos beneficios ante os cambios de marxes, prezos e custos

 

Resumindo, un empresario ha de ser capaz de estimar os seus gastos fixos e as marxes variables cos que traballa e, a partir de aquí, saber se gaña ou perderá diñeiro dependendo das vendas actuais e as previsións futuras.

 

3. A XESTIÓN DE TESOURARÍA

 

A xestión de tesouraría é o concepto máis puramente financeiro de todos o que integran a xestión do circulante. A súa función é recoller a información de xestión da empresa e transformala en cobros e pagamentos (que non en ingresos e gastos senón en entradas e saídas de diñeiro). Todas as partidas reflicten diñeiro. A elaboración do mesmo está enfocada á obtención das necesidades de financiamento e investimento da empresa en consonancia cos seus obxectivos. Debe estar preparado para fornecer información de xestión cando non se cumpra, isto é, cando se produzan desviacións.

A xestión de tesouraría (ou cash-flow, que significa fluxo de caixa) indícanos mes a mes as dispoñibilidades con que partimos, así como o cobros e pagamentos que imos realizar. É de gran utilidade porque nos permite coñecer, coa suficiente antelación, a situación futura de tesouraría e proporciónanos maior capacidade de previsión, tanto ante posibles superávits como déficits.

É importante saber se un proxecto ou unha empresa son viables, pero non menos importante é saber canto diñeiro fará falta non só para iniciar o negocio senón para manternos ata que a empresa comece a ser viable. Neste sentido, o plan de tesouraría é a ferramenta que nos permitirá prever os problemas de liquidez que poidan xurdir nun futuro.

Un plan de tesouraría consiste en determinar os cobros e os pagamentos no momento en que estes se producirán, calculando así o saldo de tesouraría en cada momento, é dicir, o diñeiro que nos queda ou que nos falta.

Por que é necesario un sistema de xestión da tesouraría nunha peme?

a) A primeira das razóns pola que é necesario levar a cabo unha boa xestión da tesouraría, é que os recursos financeiros dos que dispoñen as empresas para afrontar a súa actividade son sempre limitados.

b)  Ao mesmo tempo, a estrutura de financiamento da maioría das pemes é ineficiente, posto que moitas veces o ritmo ao que aumentaron as fontes de financiamento foi menor que o ritmo ao que creceu a actividade, chegando mesmo a financiar, en ocasións, investimentos a longo prazo con recursos a curto prazo (Fondo de Manobra negativo).

c) Outro motivo é a condición de peme, que leva xeralmente un baixo poder de negociación fronte a provedores e/ou clientes, coa consecuente adaptación ás condicións de pagamentos e cobro que eles ofrecen, e sen poder entrar a negociar as condicións que realmente lle conveñen á empresa.

Como consecuencia destas circunstancias, a empresa pode ter numerosos problemas derivados da falta de liquidez, o que acentúa a necesidade dunha boa xestión de tesouraría para tratar de evitar, á súa vez, unha mala imaxe fronte a provedores financeiros e operativos.

Para elaborar un fluxo de efectivo ou cash-flow, deberá facerse unha lista na que se estime por adiantado todos os cobros e pagamentos de efectivo para o período en que se prepara o fluxo, polo que se deberán de seguir os seguintes pasos:

1.      Establecer o período ou períodos que se pretende abarcar, tendo en conta que a previsión de tesouraría é unha previsión a curto prazo, de pouco serve un plan de previsión anual, senón que minimamente se deben realizar mensual ou mesmo semanalmente

2.      Facer unha lista probable dos cobros e pagamentos do período determinado, sumando o valor de cada un para obter o total.

3.      Unha vez que se obtiveron os totais dos cobros e pagamentos, estes réstanse para obter o resultado. Se o resultado é positivo, significa que existe un excedente, o que indica que a empresa opera favorablemente. En caso contrario, o empresario deberá estudar as medidas para cubrir os faltantes ou prever os períodos nos que os saldos sexan negativos.

4.      Se se quere traballar o fluxo de efectivo con maior detalle, pódese empregar un saldo acumulado que é a suma do saldo obtido no período máis o saldo do período anterior.

Bastaría cunha Folla Excel, na que se formulasen os vencemeentos, e baseándose niso se calculen as previsións

 

Ejemplo de hoja excel en la que se formulan los vencimientos para calcular previsiones

 

Algunhas das principais decisións que poden afectar o fluxo de caixa son:

1. Non demorar a facturación

2. Crear incentivos para que se adianten os pagamentos

3. Evitar desde un principio aos clientes morosos

4. Reducir inventario e stocks

5. Consolidar os préstamos

6. Aumentar o límite de crédito aos clientes

7. Minimizar os problemas de cobro

8. As formas e ferramentas de cobro (Vg. posibilidade de desconto      comercial)

 

Efectos da utilización do sistema de tesouraría

Os principais efectos dunha xestión óptima da tesouraría son:

 

  • Coa información que nos achega un sistema de xestión de tesouraría accédese á toma de decisións con maior información e maior capacidade de previsión e anticipación que da que se disporía en caso de non levar devandita xestión.
  • É un instrumento imprescindible para a planificación financeira, permitíndonos negociar con suficiente antelación os recursos financeiros necesarios que cubran os desfasamentos de liquidez e permitan a operatividade da empresa. Dispor desta anticipación, desta marxe de tempo, pódenos axudar a analizar cal será a mellor fórmula de financiamento (préstamo, póliza de crédito, liña de desconto) e permitiranos máis opcións de negociación
  • Permite ter anticipación para tomar a decisión do mellor mecanismo de investimento a curto prazo cando exista un excedente de efectivo.
  • De canto se pode dispor para pagar prestacións adicionais aos empregados como son  anticipos, gratificacións…así como saber con canto efectivo se pode dispor para asuntos persoais sen que afecte o funcionamento normal da empresa.

 

4 OS COCIENTES FINANCEIROS

 

Tamén podemos facer unha análise da situación financeira dunha empresa a través do estudo dos Cocientes.

Os Cocientes Financeiros son coeficientes que mostran unha relación entre dúas variables contables da empresa. Un bo analista pode deducir a situación da empresa a través dos cocientes financeiros xa que nos mostran gran variedade de aspectos e permítennos ver a súa evolución no tempo

Os cocientes permítennos estudar a situación financeira da empresa desde fundamentalmente, os seguintes aspectos:

  • LIQUIDEZ: capacidade da empresa para facer fronte ás débedas e obrigas a curto prazo.
  • SOLVENCIA: capacidade da empresa para facer fronte ás súas obrigas e débedas en xeral (tanto a longo como a curto prazo)
  • RENDIBILIDADE: a capacidade da empresa para xerar beneficios ou ganancias conseguidas por cada euro que se utilizou ou investido. Por tanto, a rendibilidade é un concepto relativo e hai diversos conceptos de rendibilidade tal como veremos.

                                           

Ratios financieros

Aínda que os cocientes son unha ferramenta que nos axuda a comprender a situación financeira da empresa, os seus valores e interpretación dependerán de cal é o sector en que se move a empresa e das características inherentes do negocio. No entanto, axúdannos a facer análises financeiras precisas sobre a viabilidade, a rendibilidade, a liquidez e a solvencia co fin de mellorar a xestión da empresa sendo unha ferramenta moi utilizada tanto polas empresas no control da súa xestión como polos bancos para valorar o risco de crédito.

   

     

4.1.-OS ESTADOS FINANCEIROS

Para poder utilizar correctamente os cocientes financeiros é necesario ter un certo coñecemento de que son e como se compoñen os estados financeiros dunha empresa.

O BALANCE DE SITUACIÓN móstranos a situación patrimonial da empresa e está composto polo Activo e Pasivo, é dicir, os bens e dereitos que ten a empresa e como os financiamos.

  • Dentro do ACTIVO, o Activo Fixo está formado por aqueles bens que están na empresa máis de 12 meses mentres que o circulante é aquel que está menos dun ano. Por tanto, o Activo Circulante está formado polas Existencias, Clientes que nos deben diñeiro e a Tesouraría, é decir, o diñeiro que temos en caixa.
  • Respecto ao PASIVO, está formado polos Recursos Propios, as Débedas a longo prazo e o Pasivo Circulante ou Exixible a Curto Prazo, que á súa vez está formado por Provedores a quen debemos diñeiro polos produtos que lles compramos e os préstamos a Curto Prazo que habemos de pagar ás entidades Financeiras.

 

Para elaborar os cocientes, á parte do Balance de Situación necesitaremos tamén a Conta de Resultados (ou Conta de Perdas e Ganancias), é dicir, a diferenza entre os ingresos e os gastos da empresa e o beneficio que obtemos. Este é un exemplo de conta de resultados:

Ejemplo de cuenta de resultados

 

 

4.2. COCIENTES DE LIQUIDEZ

Para estudar a liquidez da empresa e a capacidade desta para facer fronte ás obrigas e débedas a curto prazo teremos a relación entre as magnitudes que conforman o Activo Circulante (Existencias, Clientes e Tesouraría) e o Pasivo Circulante (Créditos e Préstamos a curto prazo e Provedores). Os máis importantes son o COCIENTE DE LIQUIDEZ, O “ACID TEST” e finalmente para ver a liquidez dos créditos utilizaremos os COCIENTES DE PERÍODO MEDIO DE COBRO E DE PAGO.

Ratio de liquidez

O cociente de Liquidez móstranos cuantos euros están dispoñibles na tesouraría ou ben poden ser realizables en diñeiro a curto prazo. Por tanto mide, de forma moi xeral, a relación entre a nosa dispoñibilidade de activo a curto prazo fronte á necesidade de responder as débedas a curto prazo. O valor óptimo deste cociente adoita oscilar entre 1 e 1,5, é dicir que a situación óptima é aquela en que hai entre 1 ou 1,5 euros de activo circulante por cada euro de pasivo circulante. Se temos máis de 2 significaría que temos un exceso de circulante: stocks, dispoñible… que podemos investir noutros activos.

Acid test

               

O “Acid Test” móstranos unha imaxe máis precisa da liquidez da empresa xa que elimina do activo circulante a partida de Existencias que xeralmente é a parte menos líquida e máis dificilmente realizable en diñeiro. O valor medio deste cociente é de 0,8 o que supón que por cada 100 euros de débedas a curto prazo, a empresa dispón de 80 na tesouraría ou en activos realizables en tesouraría a curto prazo para facerlles fronte (vg.clientes).

Podemos entender mellor o feito de que con só 80 euros de Tesouraría pódense facer fronte a 100 euros de débedas do exemplo anterior, se analizamos os Cocientes de Xestión, que estuda cada unha das partidas que forman parte do Activo Circulante da empresa (especialmente de Clientes e Provedores).

Plazos de cobro y pago

Con estes cocientes de xestión podemos ver:

 

  • número de idas que transcorren desde que se efectúa unha venda até o momento en se cobran: Prazo de Cobro.
  • número de días que transcorren desde que se efectúa a compra ata que se paga efectivamente: Prazo de Pagamento .

 

Polo tanto, se o Prazo de Cobro é superior ao Prazo de Pagamento, diremos que a empresa se está financiando a través dos seus provedores e aínda que teña un cociente de Acid Test relativamente baixo, non terá problemas para facer fronte ás obrigas a curto prazo.

4.3.-COCIENTES DE SOLVENCIA

Ratio de endeudamiento

Os cocientes de solvencia miden a capacidade da empresa para facer fronte aos seus compromisos a medida que estes vaian vencendo. Por iso, é importante facer un estudo da estrutura do endebedamento e das cargas financeiras que comporta para ver cales son os efectos que poden ter na empresa a longo prazo. Os máis importantes son o Cociente de ENDEBEDAMENTO, o Cociente de CALIDADE DA DÉBEDA e O GASTO FINANCEIRO.

Ratio cualidad deuda

     

O  valor óptimo do cociente de endebedamento sitúase entre o 0,4 e o 0,6. En caso de ser superior a 0,6 indica que o volume de débedas é excesivo e que a empresa está a perder autonomía financeira diante de terceiros (Bancos) ou o que é o mesmo estase descapitalizando. Polo tanto, proporciónanos información sobre a composición da débeda, se está moi fundamentada nos recursos externos ou se ten capacidade para endebedarse máis.

        

O cociente de Calidade da Débeda, móstranos cales son os compromisos a curto prazo que a empresa ten respecto ao total de débedas. Este cociente está moi relacionado co cociente de Gasto Financeiro xa que xeralmente unha estrutura de débeda baseada no curto prazo (Pólizas de Crédito) , implica que as cargas financeiras sexan máis elevadas. Polo tanto, o valor deste será mellor canto máis baixas sexan as débedas a curto prazo.

Ratio Gasto financiero

4.4.-COCIENTES DE RENDIBILIDADE

Até agora analizamos a empresa na vertente da liquidez e a solvencia, agora falta facer unha análise da rendibilidade para estudar a potencialidade de xerar beneficios e polo tanto a rendibilidade actual e futura. Neste esquema podemos observar cales son as relacións entre os Estados Financeiros e os Cocientes en relación coa rendibilidade.

 

          

Ratios de rentabilidad

 

O primeiro que habemos de estudar son os diversos tipos de rendibilidade. Primeiro de todo, temos a Rendibilidade Económica que relaciona o beneficio bruto que xera o negocio (Beneficio Antes de Impostos e Intereses, BAII) e os Activos necesarios para conseguir este beneficio.

Rentabilidad economica

       

Esta fórmula, podémola debullar entre a Marxe (o beneficio que obteño das vendas) e a Rotación (o número de veces que coas vendas cubro os elementos necesarios que me axudaron a conseguir estas vendas, o Activo). A desagregación nestes dous cocientes permíteme apreciar que para incrementar a rendibilidade económica do meu negocio, unha baixa marxe obrigarame a rotar moito, é dicir, a vender moito para poder cubrir o activo e viceversa.

          

rentabilidad economica

A Rendibilidade Financeira, móstranos o beneficio neto xerado en relación co investimento que fixeron os propietarios da empresa. Polo tanto, móstranos a rendibilidade por euro investido.

Rentabilidad financiera

          

Se pomos en relación a Rendibilidade Económica co custo medio do pasivo, é dicir o custo medio de endebedarnos, podemos facer unha consideración xeral, que aínda que matizable, é de ter en conta: interésanos endebedarnos sempre que a Rendibilidade Económica (RE) sexa superior ao custo medio do pasivo, (e) Por que? Imaxinemos que temos unha RE do 9% e que e é igual ao 6%, de cada 1000 € prestados que nos custan 60 de xurus, podemos obter no noso negocio 90.